ابزار و وسایل کفش دوزی
برای ساخت کفش‌ها از دو روش صنعتی و دستی استفاده می‌شود. مانند بسیاری دیگر از حرفه‌ها همچون قالی بافی که محصولات تولید شده از جنس دستی کیفیت و خواهان بیشتری دارد، در حوزه کفش نیز محصولات تولید شده با دست طرفداران بیشتری دارد.
در میان کفش‌ها نیز کفش‌های چرم بسیار پرطرفدار هستند. برای دوخت کفش‌ها ابزار و وسایل کفش دوزی مورد نیاز است. در این مقاله بر آن هستیم که به معرفی و نحوه کاربرد بهترین ابزارهای کفش دوزی چرم بپردازیم که علاوه بر دوخت دستی در تولید صنعتی نیز کاربرد دارند.
چرم کفاشی
در صورتی که در حوزه تولید کفش چرم فعالیت می‌کنید اولین و ضروری‌ترین ابزار چرم است. چرم‌ها را به دو صورت طبیعی و مصنوعی می‌توان تهیه و استفاده کرد. از چرم‌ها برای تولید مدل‌های متنوع کفش مانند: کفش‌های بروژ(Brouge)، ورزشی(Sport)، کالج(College)، آکسفورد(oxford shoes)، دربی(Derby)، بوت(Boot)، صندل(Sandal)، پاشنه دار(High heels) و ... استفاده می‌شود.
برای قسمت‌های زیره کفش، زیرساز و همچنین برای رویه کفش معمولا از چرم گاوی استفاده می‌شود.
برای قسمت آستر کفش نیز می‌توان از چرم بز، میش و گیاهی استفاده کرد.
از معروف‌ترین برندهای چرم دنیا می‌توان شانل(Chanel)، گوچی(Gucci)، ورساچه(Versace)، هرمس(Hermes)، کوچ(Coach)، فندی(Fendi) اشاره کرد. در ایران نیز برندهای چرم مشهد، نوین چرم، مارال چرم، چرم کیهان و ... از بهترین و معروف‌ترین برندهای موجود در بازار هستند که می‌توانید برای تولید کفش‌های مرغوب و با کیفیت از آنها استفاده کنید.
قالب کفش
ابزار یا وسیله بعدی در ساخت کفش چرم قالب است. قالب نوعی ماکت مصنوعی از پا است که برای ساخت کفش استفاده می‌شود. قالب‌ها را در انواع و سایزهای مختلف می‌توانید برای دوخت خود استفاده کنید. برای ساخت قالب کفش از موادی همچون چوب، چدن، پلی اتیلن استفاده می‌شود. البته قالب‌های چوبی بیشتر برای ساخت کفش‌های سفارشی و با تولید کم کاربرد دارد.
جنس قالب باید به شکلی باشد که در برابر فشار، حرارت و رطوبت دوام کافی داشته باشد.
در ایران قالب بیشتر کفش‌ها از جنس پلی اتیلن ساخته می‌شوند.
زیره کفش
زیره کفش قسمتی از کفش است که مستقیما با زمین ارتباط دارد و از انواع مختلفی مانند چرم، لاستیک، پلی اورتان و ترکیبات pvc ساخته می‌شود. بنا بر کاربردی که کفش‌ها دارند زیره‌های متفاوتی در ساخت آنها کاربرد دارد. کفش‌های رزومره و معمولی اغلب زیره لاستیکی یا پلی اورتان دارند.
- زیره کفش چرم: زیره چرمی از بهترین و رایج‌ترین کف‌های چرمی است که علاوه بر راحتی، پاهایتان عرق نخواهد کرد. این نوع زیره برای کفش‌های رسمی و اداری کاربرد دارد.
- زیره لاستیکی: بیشتر برای کفش‌های اداری یا کفش‌های پیاده روی از این نوع زیره‌ها استفاده می‌شود.
- زیره پنبه‌ای: این نوع زیره کفش کاربرد درمانی و طبی داشته و برای ساخت کفش‌ها و دمپایی‌های درمانی کاربرد دارد.همچنین به دلیل راحتی زیره پنبه‌ای در ساخت کفش برای افراد مسن نیز از این جنس استفاده زیادی می‌شود.
- زیره کفش پلی اورتان(PU): این نوع زیره‌ها بسیار کاربردی، انعطاف‌پذیر و با دوام هستند، همچنین دارای خاصیت ضد آب بوده و برای افرادی که دارای التهاب کف پا هستند به عنوان یکی از راهکارهای درمانی توصیه می‌شوند.
کاتر و قیچی
از قیچی و کاتر برای بریدن چرم و نخ استفاده می‌شود. اما برای دقت در برش و بخصوص برش الگوها بهتر است که از کاتر استفاده کنید.
چسب آهن
برای چسباندن قسمت‌های مختلف کفش و چرم نیاز است که از چسب استفاده کنیم. از چسب‌های متفاوتی برای این منظور می‌توان استفاده کرد اما قطعا بهترین مورد چسب آهن است. همچنین برای چسباندن زیره کفش از چسب پی یو استفاده می‌شود.
گازکارکشی
از ابزارهای ضروری‌ترین وسایل ساخت کفش چرم است. از این وسیله برای کشیدن چرم بر روی قالب کفش استفاده می‌شود تا به این طریق بتوانید مابقی مراحل تولید کفش را با راحتی بیشتری انجام دهید.
چکش کفاشی
از چکش برای کوبیدن میخ‌های سایه پاشنه کفش استفاده می‌شود، همچنین از چکش‌ها می‌توان برای سمبه زدن و سوراخ کردن چرم استفاده کرد.
یراق کفش
از ابزارهای کفاشی که نقش تعیین کننده‌ای در جذابیت و فروش کفش‌ها دارند یراق‌ها هستند. بعد از این‌که طرح اولیه کفش ساخته شد؛ نیاز است که از یراق‌ها استفاده کنیم. یراق‌ها علاوه بر حالت کاربردی برای تزئین و زیبایی هر چه بیشتر در کفش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. حلقه کفش، زیرو رو پرچ، جابندی، قلاب و رکاب خور از جمله یراق‌های کاربردی هستند، در مقابل زیپ‌ها، فیگور، منگوله، زنجیر و پلاک‌ها از جمله یراق‌هایی هستند که بیشتر جنبه تزئینی دارند. در صفحه یراق کفش می‌توانید ده‌ها مدل از روزترین یراق‌های کفش را مشاهده کرده و به راحتی خریداری کنید.
درفش کفش دوزی
یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای کفش دوزی که وقتی خودم کوچک بودم و همیشه کار با آن توسط پدربزرگم برایم جالب بود درفش‌ها بودند.
درفش وسیله‌ای از جنس آهن با دسته‌ای از جنس چوب است که از آن برای سوراخ کردن یا باز کردن بیشتر سوراخ چرم یا پارچه کفش و همچنین عبور دادن نخ و سوزن استفاده می‌شود.
از دیگر محصولاتی که در ساخت آنها می‌توان از درفش‌ها استفاده کرد کتاب‌ها هستند.
سمبه
برای دوخت کفش نیاز است چرم آن را سوراخ کنید به همین منظور از سمبه‌ها استفاده می‌شود. البته اگر میزان تولید کفش در واحد تولیدی یا منزل شما بالا است بهتر است از دستگاه پرچ زن استفاده کنید. زیرا هم باعث سرعت بیشتر در کارتان شده همچنین صدایی بسیار کمتری نسبت به سمبه تولید می‌کند.
سندان کفش
از دیگر ابزارهای کفاشی بسیار قدیمی سندان‌ها هستند. این ابزارها از جنس چدن و فولاد بوده و علاوه بر کفاشی در آهنگری و مسگری هم کاربرد دارند. سندان‌های مخصوص کفش 3 تکه بوده و برای کوبیدن میخ، و چسباندن قسمت‌های مختلف کفش کاربرد دارد.
واکس کفش
آخرین وسیله ساخت کفش چرم که به آن اشاره می‌کنیم واکس است که در آخرین مرحله تولید کفش از آن استفاده می‌شود. از واکس علاوه بر زیبایی و براق کردن برای فرم دهی لبه‌های چرم استفاده می‌شود.
وسایل کفاشی در جدول
مهم‌ترین و عمده‌ترین وسایلی که در کفاشی استفاده می‌شوند را به صورت خلاصه در جدول زیر به آنها اشاره کرده‌ایم.
| چرم کفاشی | کاتر و قیچی | چکش کفش | سمبه |
| قالب کفش | چسب آهن | یراق کفش | سندان کفش |
| زیره کفش | گاز | درفش کفشدوزی | واکس کفش |
جمع بندی
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم کفش‌ها را به دو شکل دستی و ماشینی تولید می‌کنند.
در این مقاله سعی کردیم که به مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای کفش دوزی همچون چرم، کاتر، چسب، چکش، یراق آلات اشاره کنیم. در صورتی که قصد خرید بهترین یراق‌های کیف و کفش را دارید می‌توانید به صفحه محصولات یراق کیف و یراق کفش مراجعه کنید تا با ده‌ها مدل متنوع یراق‌ها آشنا شوید.
قطعا تنها با مطالعه و دیدن فیلم‌های آموزشی نمی‌توان به مهارت استفاده از ابزار و سایل ساخت کفش رسید و نیاز است که به صورت عملی با این ابزار کار کنید.
